Pijak i Myśliwy – „polscy” sułtani Imperium Osmańskiego
19 lutego 2024, 10:04Państwo osmańskie powstało pod koniec XIII wieku, do Europy wkroczyło w drugiej połowie XIV wieku, a sto lat później zakończyło tysiącletnie dzieje Cesarstwa wschodniorzymskiego, znanego obecnie jako Cesarstwo Bizantyńskie. Ono zaś było kontynuatorem jeszcze starszego państwa, którego początki datujemy na rok 753 p.n.e. Imperium Osmańskie było państwem wielonarodowym, w którym rządził nie tylko żywioł turecki. Wielu sułtanów miało pochodzenie greckie, albańskie czy serbskie. Było wśród nich dwóch, których korzeni możemy szukać na terenie dawnej Rzeczypospolitej.
Więcej śniegu i szybsze topnienie przez ocieplenie
14 grudnia 2012, 09:48Dotychczasowe badania wskazywały, że globalne ocieplenie może przyczynić się do zwiększonych opadów śniegu w Antarktyce. Cieplejsze powietrze jest bowiem w stanie przyjąć więcej wilgoci, stąd przewidywane większe opady. Te zaś przyczyniłyby się do zwiększenia grubości pokrywy lodowej.
Opady deszczu i śniegu mogą wywoływać trzęsienia ziemi
16 maja 2024, 08:30Po tysiącach lat badań nad trzęsieniami ziemi wiemy, że główną ich przyczyną jest ruch płyt tektonicznych i przemieszczanie się skał wzdłuż uskoków. Naukowcy z MIT poinformowali właśnie na łamach Science Advances, że niektóre wydarzenia pogodowe również mogą mieć swój udział w powstawaniu trzęsień ziemi. W artykule Untangling the environmental and tectonic drivers of the Noto earthquake swarm in Japan czytamy, że duże opady śniegu i deszczu prawdopodobnie były jedną z przyczyn serii wstrząsów, jakie mają miejsce od 4 lat na półwyspie Noto w Japonii.
Pająk przędzie, a szpula nawija
18 stycznia 2013, 13:42Na stole naukowców z Oxford Silk Group spoczywa znieczulona dwutlenkiem węgla samica pająka Nephila edulis. Choć nigdzie się nie wybiera, na wszelki wypadek jej odnóża unieruchomiono za pomocą metalowych sprzączek. Nagle w kadrze pojawia się pęseta. Jedwabna nić zostaje przeciągnięta z gruczołów przędnych do mechanicznego motaka. Odwijaniu zapobiega kropelka kleju.
Zapach zestresowanego człowieka stresuje psy i wpędza je w pesymizm
30 lipca 2024, 08:21Psy, które wyczuwają stres u człowieka, dokonują bardziej „pesymistycznych” wyborów, donoszą naukowcy z Uniwersytetu z Bristolu. Uczeni przeprowadzili badania nad wpływem zapachu zestresowanych ludzi na stan emocjonalny psów i ich zdolność do uczenia się. Wyniki badań zostały opublikowane na łamach Scientific Reports.
Automatyczna rekonstrukcja lingwistyczna
13 lutego 2013, 10:47Dawne języki są skarbnicą informacji o ludzkiej kulturze i historii. Jednak ich odtwarzanie wymaga niejednokrotnie dziesięcioleci żmudnej wytężonej pracy. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley stworzyli oprogramowanie komputerowe, które znakomicie przyspiesza prace nad rekonstrukcją przodków obecnych języków.
W bieżącym roku wyemitujemy rekordowo dużo dwutlenku węgla
13 listopada 2024, 12:10Naukowcy pracujący nad Global Carbon Project, informują, że w bieżącym roku emisja CO2 ze spalania paliw kopalnych osiągnie rekordowo wysoki poziom. Z szacunków wynika, że do końca bieżącego roku ludzkość, spalając paliwa kopalne, wyemituje do atmosfery 37,4 miliardów ton dwutlenku węgla. To o 0,8% więcej niż w roku ubiegłym. Do tego należy dodać emisję związaną ze zmianami w użytkowaniu gruntów (np. wycinkę lasów), z której emisja wyniesie 4,2 miliarda ton. W sumie więc tegoroczna antropogeniczna emisja dwutlenku węgla osiągnie 41,6 miliarda ton, czyli o miliard ton więcej, niż w roku ubiegłym.
Chińska moneta z kenijskiej wyspy
14 marca 2013, 13:11Naukowcy z Muzeum Historii Naturalnej i Uniwersytetu Illinois w Chicago odkryli podczas ekspedycji na kenijskiej wyspie Manda chińską monetę sprzed 600 lat.
Spadek zysków Apple'a
24 kwietnia 2013, 09:46Po raz pierwszy od 10 lat Apple zanotował spadek zysków. W ubiegłym kwartale koncern z Cupertino zanotował dochód w wysokości 9,5 miliarda dolarów. To o 2 miliardy dolarów mniej niż w pierwszym kwartale 2012 roku.
Najstarszy kompletny zwój z Torą
29 maja 2013, 12:53Naukowcy z Uniwersytetu w Bolonii zidentyfikowali najstarszy kompletny zwój z Torą. Zwój stanowi część tutejszego księgozbioru, ale dotąd niewłaściwie go katalogowano. Jak wyjaśnia prof. Mauro Perani, zakładano, że Tora jest sporo młodsza.
